Mae hon yn dudalen fyw, ac felly yn cael ei hadeiladu a'i diweddaru o hyd. Ymddiheurwn felly am unrhyw gofnodion anghyflawn. Os am ychwanegu at y wybodaeth ar y dudalen hon, cysylltwch.
Gallwch sgrolio drwy'r dudalen i ddarllen hanes y gystadleuaeth yn gronolegol ar ei hyd, neu gallwch glicio ar unrhyw flwyddyn o'r rhestr isod er mwyn mynd at y cofnod unigol. Bydd clicio ar enwau'r beirdd yn mynd â chi at eu bywgraffiadau.
Gallwch sgrolio drwy'r dudalen i ddarllen hanes y gystadleuaeth yn gronolegol ar ei hyd, neu gallwch glicio ar unrhyw flwyddyn o'r rhestr isod er mwyn mynd at y cofnod unigol. Bydd clicio ar enwau'r beirdd yn mynd â chi at eu bywgraffiadau.
|
2010
2011 2012 2013 2014 2015 Arwel Rocet Jones 2016 Ifan Prys 2017 Islwyn Edwards 2018 Hedd Bleddyn 2019 Morgan Owen |
2020 NI CHYNHALIWYD EISTEDDFOD
2021 NI CHYNHALIWYD EISTEDDFOD 2022 Steffan Phillips |
|
Atgyfodwyd eisteddfod yng Nghwmystwyth yn 2015 wedi hanner canrif heb i eisteddfod gael ei chynnal yn y plwyf. Gweledigaeth Dr. Meredydd Evans oedd ail-godi'r eisteddfod, er na fu iddo fyw i weld ffrwyth ei lafur. Bu'n lywydd anrhydeddus yr eisteddfod hyd ei farwolaeth yn Chwefror 2015. Ef a osododd destun y gadair ym mlwyddyn gyntaf yr eisteddfod, ac yn briodol iawn, cerdd er cof amdano a'i henillodd. |
|
Cynhelir yr eisteddfod yng Nghapel Presbyteraidd Siloam, Cwmystwyth. Eisteddfod undydd ydyw. Cyflwynir y gadair gan amlaf am gerdd heb fod dros 60 llinell ar destun gosodedig.
Capel Siloam, Cwmystwyth
|
2015ARWEL 'ROCET' JONES
ABERYSTWYTH TESTUN TERFYNAU FFUGENW AFALLON NIFER YN CYSTADLU 11 DYDDIAD CADEIRIO BEIRNIAID HYWEL GRIFFITHS GWNEUTHURWR Y GADAIR HEDD BLEDDYN, PENEGOES Llun: Eisteddfod Gadeiriol Cwmystwyth LLEOLIAD YN 2015 YM MEDDIANT Y BARDD |
Y GERDD
Dilynwch y ddolen isod i glywed y bardd yn darllen ac yn trafod y gerdd fuddugol ar Radio Beca:
https://audioboom.com/posts/3684397-terfynau-cerdd-y-gadair-yn-eisteddfod-cwmystwyth-2015
Dilynwch y ddolen isod i glywed y bardd yn darllen ac yn trafod y gerdd fuddugol ar Radio Beca:
https://audioboom.com/posts/3684397-terfynau-cerdd-y-gadair-yn-eisteddfod-cwmystwyth-2015
Y GADAIR
Gwneuthurwr y gadair er cof am y diweddar Ddr. Meredydd Evans yn 2015 oedd Hedd Bleddyn o Benegoes, a fyddai'n ennill cadair Eisteddfod Gadeiriol Cwmystwyth ei hun, maes o law [2018]. Defnyddiodd lechen o Flaenau Ffestiniog i gynrychioli bro enedigol Merêd, a phlwm i gynrychioli gweithfeydd mwynau Cwm Ystwyth. O bren derw y gwnaed corff y gadair.
Gwneuthurwr y gadair er cof am y diweddar Ddr. Meredydd Evans yn 2015 oedd Hedd Bleddyn o Benegoes, a fyddai'n ennill cadair Eisteddfod Gadeiriol Cwmystwyth ei hun, maes o law [2018]. Defnyddiodd lechen o Flaenau Ffestiniog i gynrychioli bro enedigol Merêd, a phlwm i gynrychioli gweithfeydd mwynau Cwm Ystwyth. O bren derw y gwnaed corff y gadair.
|
2016IFAN PRYS
LLANDWROG TESTUN FFUGENW NIFER YN CYSTADLU DYDDIAD CADEIRIO BEIRNIAID GWNEUTHURWR Y GADAIR LLEOLIAD YN 2016 YM MEDDIANT Y BARDD |
|
2017ISLWYN EDWARDS
ABERYSTWYTH TESTUN LLIW/LLIWIAU FFUGENW NIFER YN CYSTADLU 13 DYDDIAD CADEIRIO BEIRNIAD ARWEL 'ROCET' JONES GWNEUTHURWR Y GADAIR RICHIE JENKINS, FFAIR RHOS LLEOLIAD YN 2017 YM MEDDIANT Y BARDD |
O'R WASG
Roedd seremoni’r cadeirio yn nwylo medrus Elen Lewis. Testun cerdd y gadair oedd “Lliw/Lliwiau” ac ymgeisiodd 13 amdani.
Y bardd buddugol oedd Dr Islwyn Edwards, Aberystwyth, ond o Ffair Rhos yn wreiddiol. Cyflwynwyd y gadair iddo gan Mair Jenkins, Ffair Rhos. Richie, ei gwr oedd wedi gwneud y gadair dderw hardd gan ddilyn patrwm cadeiriau eisteddfodol y gorffennol, ond yn anffodus oherwydd anhwylder ni fedrai fynychu’r eisteddfod. Dafydd Morris-Jones, Ysbyty Cynfyn seiniodd y corn gwlad a chyfarchwyd Islwyn gan Selwyn Jones o’r Bont. Cyrchwyd y bardd gan Lynne Davies a Gladys Morgan a chanwyd Cân y Cadeirio gan Guto Lewis, Llanon.
(Cambrian News, 17 Hydref 2017)
Roedd seremoni’r cadeirio yn nwylo medrus Elen Lewis. Testun cerdd y gadair oedd “Lliw/Lliwiau” ac ymgeisiodd 13 amdani.
Y bardd buddugol oedd Dr Islwyn Edwards, Aberystwyth, ond o Ffair Rhos yn wreiddiol. Cyflwynwyd y gadair iddo gan Mair Jenkins, Ffair Rhos. Richie, ei gwr oedd wedi gwneud y gadair dderw hardd gan ddilyn patrwm cadeiriau eisteddfodol y gorffennol, ond yn anffodus oherwydd anhwylder ni fedrai fynychu’r eisteddfod. Dafydd Morris-Jones, Ysbyty Cynfyn seiniodd y corn gwlad a chyfarchwyd Islwyn gan Selwyn Jones o’r Bont. Cyrchwyd y bardd gan Lynne Davies a Gladys Morgan a chanwyd Cân y Cadeirio gan Guto Lewis, Llanon.
(Cambrian News, 17 Hydref 2017)
2018
|
HEDD BLEDDYN
PENEGOES TESTUN CRWYDRO FFUGENW NIFER YN CYSTADLU 18 DYDDIAD CADEIRIO 15 MEDI 2019 BEIRNIAID JOHN MEURIG EDWARDS GWNEUTHURWR Y GADAIR ALUN JENKINS, PONTARFYNACH LLEOLIAD YN 2018 YM MEDDIANT Y BARDD |
O'R WASG
Roedd seremoni’r cadeirio yn nwylo medrus Elen Lewis. Testun cerdd y gadair oedd 'Crwydro' ac ymgeisiodd deunaw amdani.
Y bardd buddugol oedd Hedd Bleddyn, Penegoes ond yn wreiddiol o Lanbrynmair.
Dywedodd am ei gerdd “Lluniais y gerdd hon fel petai Brython fy mrawd yng nghyfraith a fagwyd yn y Cwm ac a ddaeth yn ôl yn ei ymddeoliad a dod o dan ddylanwad Merêd wedi ei chyfansoddi am Gwmystwyth.”
Alun Jenkins o Bontarfynach oedd gwneuthurwr y gadair fechan hardd gyflwynodd y gadair i Hedd.
Cyfansoddwyd penillion i gyfarch y bardd buddugol gan Dr Islwyn Edwards y bardd cadeiriol llynedd ond am ei fod yn methu bod yn bresennol fe’i cyfarchiwyd gan Aled Evans.
Cyrchwyd y bardd gan Mair Jones a Swyn Melangell Hughes.
(Cambrian News, 16 Hydref 2018)
Roedd seremoni’r cadeirio yn nwylo medrus Elen Lewis. Testun cerdd y gadair oedd 'Crwydro' ac ymgeisiodd deunaw amdani.
Y bardd buddugol oedd Hedd Bleddyn, Penegoes ond yn wreiddiol o Lanbrynmair.
Dywedodd am ei gerdd “Lluniais y gerdd hon fel petai Brython fy mrawd yng nghyfraith a fagwyd yn y Cwm ac a ddaeth yn ôl yn ei ymddeoliad a dod o dan ddylanwad Merêd wedi ei chyfansoddi am Gwmystwyth.”
Alun Jenkins o Bontarfynach oedd gwneuthurwr y gadair fechan hardd gyflwynodd y gadair i Hedd.
Cyfansoddwyd penillion i gyfarch y bardd buddugol gan Dr Islwyn Edwards y bardd cadeiriol llynedd ond am ei fod yn methu bod yn bresennol fe’i cyfarchiwyd gan Aled Evans.
Cyrchwyd y bardd gan Mair Jones a Swyn Melangell Hughes.
(Cambrian News, 16 Hydref 2018)
|
2019MORGAN OWEN
ABERYSTWYTH TESTUN BRO FFUGENW NIFER YN CYSTADLU 32 GWOBR ARIANNOL £100 DYDDIAD CADEIRIO 21 MEDI 2019 BEIRNIAID LYN EBENEZER GWNEUTHURWR Y GADAIR DYLAN LEWIS, CWMYSTWYTH LLEOLIAD YN 2019 YM MEDDIANT Y BARDD Llun: Morgan Owen |
Y GERDD
Enillodd Morgan Owen y gadair â cherdd am ei fro enedigol, Merthyr Tudful. Gallwch glywed y bardd yn darllen y gwaith isod:
Morgan Owen yn trafod ei gerdd fuddugol gyda gohebwyr Bro360:
Y GADAIR
Gwnaed y gadair o haearn gan grefftwr lleol, Dylan Lewis. Roedd hyn yn arbennig o addas dan yr amgylchiadau, gan fod y bardd buddugol yn trafod ei fro enedigol yn y gerdd - sef tref Merthyr Tudful, ardal yr arferai gwaith haearn fod yn rhan mawr o'i diwydiant.
|
Y BARDD
Daw Morgan Owen (g. 1994) o Ferthyr Tudful yn wreiddiol. Mae'n fardd, yn awdur ac yn ddramodydd. Cyhoeddodd ddwy gasgliad o farddoniaeth hyd yma, sef moroedd/dŵr (2019) a Bedwen ar y lloer (2019). Mae ei waith yn aml yn archwilio lleoliadau daearyddol fel cyfrwng i fynegi profiadau dynol, yn enwedig yng nghyd-destun ei fro enedigol yng Nghymoedd y De. Darllenwch gofnod Morgan Owen ar Wicipedia yma |
|
2020-21
|
2022 |
