Mae hon yn dudalen fyw, ac felly yn cael ei hadeiladu a'i diweddaru o hyd. Ymddiheurwn felly am unrhyw gofnodion anghyflawn. Os am ychwanegu at y wybodaeth ar y dudalen hon, cysylltwch.
Gallwch sgrolio drwy'r dudalen i ddarllen hanes y gystadleuaeth yn gronolegol ar ei hyd, neu gallwch glicio ar unrhyw flwyddyn o'r rhestr isod er mwyn mynd at y cofnod unigol. Bydd clicio ar enwau'r beirdd yn mynd â chi at eu bywgraffiadau.
Cyfeiriadau
Gallwch sgrolio drwy'r dudalen i ddarllen hanes y gystadleuaeth yn gronolegol ar ei hyd, neu gallwch glicio ar unrhyw flwyddyn o'r rhestr isod er mwyn mynd at y cofnod unigol. Bydd clicio ar enwau'r beirdd yn mynd â chi at eu bywgraffiadau.
Cyfeiriadau
|
1900 Henry Owen
1901 1902 1903 1904 1905 J. D. Richards 1906 1907 1908 1909 |
1920
1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 J. M. Edwards |
|
1960
1961 Henry Hughes 1962 Selwyn Griffith (Selwyn Iolen) 1963 Wyn Roberts 1964 1965 1966 1967 1968 Gerallt Lloyd Owen 1969 J. Lewis Jones |
1970
1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 Tony Elliot 1978 1979 |
|
1980
1981 1982 Ifor Owen 1983 1984 1985 Alwyn Thomas 1986 Alwyn Thomas 1987 1988 R. O. Williams 1989 |
1990 R. J. H. Griffiths (Machraeth)
1991 Olwen Norris Carter 1992 Eirlys Hughes 1993 Vivian Parry Williams 1994 T. Graham Williams (Cefnfab) 1995 Gwenallt Llwyd Ifan 1996 1997 1998 1999 |
|
2000 Awel Jones
2001 2002 2003 2004 Geraint Roberts 2005 Andrea Parry 2006 2007 Gwyndaf Roberts 2008 2009 Robin Hughes |
2010 T. Graham Williams (Cefnfab)
2011 2012 2013 Gwyndaf Roberts 2014 Richard Llwyd Jones 2015 Eluned Edwards 2016 Menna Medi 2017 Dafydd Guto Ifan 2018 2019 Menna Medi |
2020 NI CHYNHALIWYD EISTEDDFOD
2021 NI CHYNHALIWYD EISTEDDFOD
2022
2021 NI CHYNHALIWYD EISTEDDFOD
2022
Cynhelir eisteddfod gadeiriol flynyddol Llandderfel ar ddydd Gwener y Groglith. Cyhoeddir y cyfansoddiadau llenyddol buddugol yn Llên y Llannau, cyfrol gyfansoddiadau eisteddfodau Llandderfel, Llanuwchllyn, Llanfachreth a Llangwm.
|
1977TONY ELLIOT
PENISARWAUN TESTUN LLEISIAU FFUGENW NIFER YN CYSTADLU GWOBR ARIANNOL DYDDIAD CADEIRIO 1977 BEIRNIAID GWNEUTHURWR LLEOLIAD YN 2020 ANHYSBYS |
Y GERDD
Cerdd yn y wers rydd gynganeddol enillodd gadair Eisteddfod Llandderfel i Tony Elliot ym 1977. Mae'r gerdd yn ymateb i'w brofiad o ymweld â Chilmeri, fel y mae'n ei nodi yn ei ragymadrodd iddi:
Ar ôl treulio awr yng Nghilmeri. Y lleisiau yn y gerdd yw lleisiau'r coed, y dail, y gwynt, a'r afon; hefyd y "Lleisiau" oedd yn llenwi fy meddwl wrth sefyll ar lan Irfon, sef lleisiau Llywelyn a'i filwyr; lleisiau'r Saeson; a sŵn y brwydro.
Gellir darllen y gerdd fuddugol yng nghyfrol Llên y Llannau 1977, a olygwyd gan y Parchedig W. J. Edwards.
Cerdd yn y wers rydd gynganeddol enillodd gadair Eisteddfod Llandderfel i Tony Elliot ym 1977. Mae'r gerdd yn ymateb i'w brofiad o ymweld â Chilmeri, fel y mae'n ei nodi yn ei ragymadrodd iddi:
Ar ôl treulio awr yng Nghilmeri. Y lleisiau yn y gerdd yw lleisiau'r coed, y dail, y gwynt, a'r afon; hefyd y "Lleisiau" oedd yn llenwi fy meddwl wrth sefyll ar lan Irfon, sef lleisiau Llywelyn a'i filwyr; lleisiau'r Saeson; a sŵn y brwydro.
Gellir darllen y gerdd fuddugol yng nghyfrol Llên y Llannau 1977, a olygwyd gan y Parchedig W. J. Edwards.
|
1994THOMAS GRAHAM WILLIAMS (CEFNFAB)
CWM TAWE TESTUN FFUGENW NIFER YN CYSTADLU DYDDIAD CADEIRIO BEIRNIAID GWNEUTHURWR LLEOLIAD YM 1994 YM MEDDIANT Y BARDD |
Cofnododd Cefnfab, y bardd buddugol, rhywfaint o hanes y cadeiriol yn Llandderfel ar gyfer gwefan BBC Lleol yn 2004:
Mae gen i atgofion melys o'r amser pan enillais gadair Eisteddfod Llandderfel, neu yn hytrach Priodas y Pasg. Ie, dyna sut yr wyf i yn dal i nodi'r diwrnod hwnnw ar brynhawn Gwener y Groglith yn 1994. Hon oedd fy nghadair gyntaf i mi ei hennill yng ngogledd Cymru.
Felly, fel bardd a'i ddychymyg yn effro, 'roeddwn yn teimlo bod elfennau'r nefoedd am ddathlu'r achlysur byth cofiadwy, trwy adael cenllysg i ddisgyn fel reis ar fy mhen wrth i mi gyrraedd y pentref. Dyna'r rheswm i mi alw'r eisteddfod yn Briodas y Pasg.
Cefais wefr arall hefyd yn ystod y cadeirio. Wedi i'r seremoni orffen methais ddeall paham nad oedd neb wedi rhoi cadair i mi. Cyn hyn cadair fach a welais yn cael ei chyflwyno i'r bardd buddugol. Hwn oedd y tro cyntaf i mi ennill un fawr, ac nid oeddwn wedi sylweddoli fy mod eisoes yn eistedd yn fy ngwobr.
Gellir darllen yr erthygl yn llawn yma.
Mae gen i atgofion melys o'r amser pan enillais gadair Eisteddfod Llandderfel, neu yn hytrach Priodas y Pasg. Ie, dyna sut yr wyf i yn dal i nodi'r diwrnod hwnnw ar brynhawn Gwener y Groglith yn 1994. Hon oedd fy nghadair gyntaf i mi ei hennill yng ngogledd Cymru.
Felly, fel bardd a'i ddychymyg yn effro, 'roeddwn yn teimlo bod elfennau'r nefoedd am ddathlu'r achlysur byth cofiadwy, trwy adael cenllysg i ddisgyn fel reis ar fy mhen wrth i mi gyrraedd y pentref. Dyna'r rheswm i mi alw'r eisteddfod yn Briodas y Pasg.
Cefais wefr arall hefyd yn ystod y cadeirio. Wedi i'r seremoni orffen methais ddeall paham nad oedd neb wedi rhoi cadair i mi. Cyn hyn cadair fach a welais yn cael ei chyflwyno i'r bardd buddugol. Hwn oedd y tro cyntaf i mi ennill un fawr, ac nid oeddwn wedi sylweddoli fy mod eisoes yn eistedd yn fy ngwobr.
Gellir darllen yr erthygl yn llawn yma.
|
Y BARDD
Ganed Thomas Graham Williams ym 1936 yng Nghefn Bryn Brain. Cafodd ei enw barddol o enw'r pentref. Gweithiodd fel glowr cyn cael addysg bellach yn hwyrach yn ei oes, a graddio o'r Brifysgol agored. Roedd yn gystadleuydd llwyddiannus mewn eisteddfodau lleol ar hyd a lled y wlad; ac yn adnabyddus am ei berfformiadau adrodd yn ogystal â'i gamp o ennill dros 80 o gadeiriau barddol. Roedd yn perfformio sioe un-dyn ar hanes Dylan Thomas ac yn dysgu Cymraeg i oedolion. Bu farw yn Ionawr 2020, yn 86 oed. Llun: Cefnfab gyda chadair a enillodd yn Eisteddfod Tregaron 2005 (cefnfab.co.uk) Bywgraffiad Cefnfab ar ei wefan bersonol: http://www.cefnfab.co.uk/biog.htm |
|
|
|
2019MENNA MEDI
Y GROESLON TESTUN GWRTHDARO FFUGENW NIFER YN CYSTADLU 12 DYDDIAD CADEIRIO 19 EBRILL 2019 BEIRNIAID GWEN EDWARDS, PARC GWNEUTHURWR LLEOLIAD YN 2019 YM MEDDIANT Y BARDD |
Dyma hanes seremoni'r cadeirio o Adroddiad Eisteddfod Llandderfel 2019, y gellir ei ddarllen yn ei gyfanrwydd ar wefan Cymdeithas Eisteddfodau Cymru yma:
Cadeirwyd y bardd buddugol, Menna Medi dan lywyddiaeth Ian Lloyd Hughes gyda Gwen Edwards yn traddodi'r feirniadaeth. Cyrchwyd y bardd i'r llwyfan gan Sian, Henblas ac Emma, Cae Pant. Cafwyd cyfarchion barddonol gan y Prifardd Elwyn Edwards a Beryl Griffiths gyda John Ifor Griffiths yn canu Cân Y Cadeirio yn wefreiddiol.
Cadeirwyd y bardd buddugol, Menna Medi dan lywyddiaeth Ian Lloyd Hughes gyda Gwen Edwards yn traddodi'r feirniadaeth. Cyrchwyd y bardd i'r llwyfan gan Sian, Henblas ac Emma, Cae Pant. Cafwyd cyfarchion barddonol gan y Prifardd Elwyn Edwards a Beryl Griffiths gyda John Ifor Griffiths yn canu Cân Y Cadeirio yn wefreiddiol.
2020
Fel mwyafrif eisteddfodau'r flwyddyn, ni chynhaliwyd eisteddfod gadeiriol y Groglith yn Llandderfel yn 2020 oherwydd yr argyfwng COVID-19.
1994
'Cenllysg a Chadair' ar wefan BBC Lleol Gogledd Orllewin Cymru. Cyrchwyd 06.05.20
https://www.bbc.co.uk/cymru/gogleddorllewin/safle/eisteddfodau/pages/cefnfab.shtml
2019
Adroddiad Eisteddfod Gadeiriol Llandderfel 2019, ar wefan Cymdeithas Eisteddfodau Cymru. Cyrchwyd 06.05.20 http://smala.net/steddfota/wp-content/uploads/2019/05/Canlyniadau-LLANDDERFEL-2019.pdf
'Cenllysg a Chadair' ar wefan BBC Lleol Gogledd Orllewin Cymru. Cyrchwyd 06.05.20
https://www.bbc.co.uk/cymru/gogleddorllewin/safle/eisteddfodau/pages/cefnfab.shtml
2019
Adroddiad Eisteddfod Gadeiriol Llandderfel 2019, ar wefan Cymdeithas Eisteddfodau Cymru. Cyrchwyd 06.05.20 http://smala.net/steddfota/wp-content/uploads/2019/05/Canlyniadau-LLANDDERFEL-2019.pdf
