Mae hon yn dudalen fyw, ac felly yn cael ei hadeiladu a'i diweddaru o hyd. Ymddiheurwn felly am unrhyw gofnodion anghyflawn. Os am ychwanegu at y wybodaeth ar y dudalen hon, cysylltwch.
Gallwch sgrolio drwy'r dudalen i ddarllen hanes y gystadleuaeth yn gronolegol ar ei hyd, neu gallwch glicio ar unrhyw flwyddyn o'r rhestr isod er mwyn mynd at y cofnod unigol. Bydd clicio ar enwau'r beirdd yn mynd â chi at eu bywgraffiadau.
Cyfeiriadau
Gallwch sgrolio drwy'r dudalen i ddarllen hanes y gystadleuaeth yn gronolegol ar ei hyd, neu gallwch glicio ar unrhyw flwyddyn o'r rhestr isod er mwyn mynd at y cofnod unigol. Bydd clicio ar enwau'r beirdd yn mynd â chi at eu bywgraffiadau.
Cyfeiriadau
1900
1901
1902 Llewelyn Thomas
1903 David Roberts (Myfyr Machno)
1904 W. H. Owen (Ap Huwco)
1905
1906
1907
1908
1909
1901
1902 Llewelyn Thomas
1903 David Roberts (Myfyr Machno)
1904 W. H. Owen (Ap Huwco)
1905
1906
1907
1908
1909
CEFNDIR
Cyflwynwyd cadair am farddoniaeth o leiaf deirgwaith yn Eisteddfod ddydd Nadolig Penmachno ar droad yr ugeinfed ganrif. Roedd hon yn eisteddfod hirhoedlog, a drodd (yn dilyn diwygiad 1904-1905, mae'n fwyaf tebyg), yn gylchwyl Llenyddiaeth Ysgrythurol. Bu rhai yn beirniadu'r arfer o gynnal eisteddfod ar ddydd Nadolig, ac mae'n bosib mai'r agwedd honno sydd i gyfrif am restrau testunau diweddarach ble mae'r holl ddarnau gosod a phynciau yn Feiblaidd eu naws, a gwneud i ffwrdd a chystadleuaeth y gadair o 1905 ymlaen.
Nid hon oedd yr unig eisteddfod ym Mhenmachno ar ddechrau'r ugeinfed ganrif; sefydlwyd eisteddfod ar ddydd Gwyl Dewi yng nghanol y 1900au, a daeth yn eisteddfod gadeiriol erbyn 1913. Dilynwch y ddolen isod i ddysgu mwy.
Gweler hefyd: Eisteddfod Gadeiriol Gwyl Dewi Penmachno
Nid hon oedd yr unig eisteddfod ym Mhenmachno ar ddechrau'r ugeinfed ganrif; sefydlwyd eisteddfod ar ddydd Gwyl Dewi yng nghanol y 1900au, a daeth yn eisteddfod gadeiriol erbyn 1913. Dilynwch y ddolen isod i ddysgu mwy.
Gweler hefyd: Eisteddfod Gadeiriol Gwyl Dewi Penmachno
1902LLEWELYN THOMAS
WAUNFAWR TESTUN MADDEUANT (AWDL) FFUGENW NIFER YN CYSTADLU 9 GWOBR ARIANNOL DYDDIAD CADEIRIO 25 RHAGFYR 1902 BEIRNIAD TUDWAL LLEOLIAD YN 2021 Anhysbys |
Bardd y gadair yn eisteddfod Penmachno 1903 oedd Llewelyn Thomas o Waunfawr, a oedd ar y pryd yn fyfyriwr yng Ngholeg y Bala.
Anerchwyd y bardd buddugol gan nifer o feirdd lleol ar lwyfan yr eisteddfod; Dewi Machno, Owain Machno, Glan Machno, Dewi Tudur, Emyr Myfyr Machno, Hyfreithon, Perthog ac R. Lloyd Jones.
Anerchwyd y bardd buddugol gan nifer o feirdd lleol ar lwyfan yr eisteddfod; Dewi Machno, Owain Machno, Glan Machno, Dewi Tudur, Emyr Myfyr Machno, Hyfreithon, Perthog ac R. Lloyd Jones.
1903DAVID ROBERTS (MYFYR MACHNO)
PENMACHNO TESTUN FFUGENW NIFER YN CYSTADLU 8 GWOBR ARIANNOL DYDDIAD CADEIRIO 25 RHAGFYR 1903 BEIRNIAD PEDROG LLEOLIAD YN 2021 Anhysbys |
Bardd lleol a oedd ar y pryd yn fyfyriwr yng Ngholeg Bala, fel bardd buddugol y flwyddyn flaenorol, oedd cadeirfardd Eisteddfod Gadeiriol Penmachno ym 1903.
1904W. H. OWEN (AP HUWCO)
CEMAES TESTUN DR. MORGAN (AWDL NEU BRYDDEST) FFUGENW NIFER YN CYSTADLU 5 GWOBR ARIANNOL £1 1s. DYDDIAD CADEIRIO 25 RHAGFYR 1904 BEIRNIAD CADVAN LLEOLIAD YN 2021 Anhysbys |
ERAILL YN Y GYSTADLEUAETH PARCH. M. ROBERTS, PENMACHNO [2]
'Dr. Morgan' (sef yr Esgob William Morgan, cyfieithydd y beibl), un o blant enwocaf ardal Penmachno, oedd testun y gadair yn ei bentref ei hun ym 1904.
Ap Huwco o Gemaes, Môn, oedd y bardd buddugol, a chafodd ei gynrychioli yn y seremoni gan y Parch. R. Jones Williams, Penmachno. Roedd lluaws o feirdd yn rhan o'r seremoni, yn cynnwys y beirniad, Cadvan; Dewi Machno, Glan Machno, Lewis Richards, D. Ll. Morris, J. Griffith Evans, Myfyr Machno (enillydd y gadair y flwyddyn flaenorol), a W. D. Davies.
Ap Huwco o Gemaes, Môn, oedd y bardd buddugol, a chafodd ei gynrychioli yn y seremoni gan y Parch. R. Jones Williams, Penmachno. Roedd lluaws o feirdd yn rhan o'r seremoni, yn cynnwys y beirniad, Cadvan; Dewi Machno, Glan Machno, Lewis Richards, D. Ll. Morris, J. Griffith Evans, Myfyr Machno (enillydd y gadair y flwyddyn flaenorol), a W. D. Davies.
CYFEIRIADAU
1902
- Hysbyseb Eisteddfod Gadeiriol Penmachno yn Yr Wythnos a'r Eryr, 01.10.1902
- 'Eisteddfod Gadeiriol Penmachno' yn Baner ac Amserau Cymru, 07.01.1903
1903
- 'Penmachno' yn The Welsh Coast Pioneer, 01.01.1904
1904
- Hysbyseb Eisteddfod Gadeiriol Machno yn Y Cymro, 15.09.1904
- 'Eisteddfod Gadeiriol Machno' yn Baner ac Amserau Cymru, 04.01.1905
- 'Christmas Eisteddfod' yn The Welsh Coast Pioneer, 13.01.1905
1902
- Hysbyseb Eisteddfod Gadeiriol Penmachno yn Yr Wythnos a'r Eryr, 01.10.1902
- 'Eisteddfod Gadeiriol Penmachno' yn Baner ac Amserau Cymru, 07.01.1903
1903
- 'Penmachno' yn The Welsh Coast Pioneer, 01.01.1904
1904
- Hysbyseb Eisteddfod Gadeiriol Machno yn Y Cymro, 15.09.1904
- 'Eisteddfod Gadeiriol Machno' yn Baner ac Amserau Cymru, 04.01.1905
- 'Christmas Eisteddfod' yn The Welsh Coast Pioneer, 13.01.1905